234. rocznica Konstytucji Trzeciego Maja w Dukli

Święto Narodowe Trzeciego Maja jest obchodzone w rocznicę uchwalenia w 1791 roku Konstytucji 3 Maja. Dokument był pierwszą konstytucją w nowożytnej Europie, a drugą na świecie po amerykańskiej.

Świętowanie 234. rocznicy Konstytucji 3 Maja rozpoczęto w gminie Dukla mszą św. za ojczyznę, która została odprawiona w Sanktuarium św. Jana z Dukli pod przewodnictwem   zastępcy prowincjała Prowincji Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny Zakonu Braci Mniejszych w Polsce, podczas której o. gwardian i kustosz dukielskiego klasztoru fabian Wikiera wygłosił piękne kazanie nawiązujące do obchodzonej uroczystości. We mszy wzięli udział mieszkańcy Dukli i gminy, przedstawiciele władz samorządowych. Po zakończonej liturgii uczestnicy udali się pod pomnik Marszałka Józefa Piłsudskiego, gdzie burmistrz Dukli Krystyna Andruch wraz z zastępcą burmistrza Bohdanem Goczem i przewodniczącym Rady Miejskiej w Dukli Pawłem Kuffnerem złożyli wieniec białoczerwonych kwiatów. Wiązanki kwiatów złożyli również dyrektor Szkoły Podstawowej w Dukli Jerzy Pęcak wraz z zastępcami dyrektora  Stanisławem Fornalem i Arkadiuszem Twardzikiem. Bukiet kwiatów złożyła  również radna powiatu krośnieńskiego Józefa Winnicka-Sawczuk. Po złożeniu kwiatów odśpiewano hymn Polski.

Krystyna Boczar-Różewicz

Uchwalona 3 maja 1791 roku na Sejmie Czteroletnim ustawa regulująca ustrój prawny Rzeczypospolitej Obojga Narodów była pierwszą w Europie i drugą na świecie, po konstytucji Stanów Zjednoczonych z 1789 roku, nowoczesną konstytucją. Wprowadzała
w Rzeczypospolitej ustrój monarchii konstytucyjnej – zachowywała stanową strukturę społeczeństwa, ale otwierała perspektywy dalszych przekształceń systemu państwowego. Na jej podstawie przyjęto monteskiuszowski podział władz (trójpodział władzy) na prawodawczą, wykonawczą i sądowniczą, a także zniesiono m.in. liberum veto, konfederacje i wolną elekcję. Konstytucja 3 maja obowiązywała jedynie przez 14 miesięcy, była wielkim osiągnięciem narodu polskiego chcącego zachować niezależność państwową oraz zapewnić możliwość rozwoju gospodarczego i politycznego kraju. Miała zapobiec nieuchronnemu upadkowi Rzeczypospolitej Obojga Narodów. W pracach nad nią udział mieli: Stanisław Małachowski, Hugo Kołłątaj, Stanisław Staszic, Ignacy Potocki, Stanisław August Poniatowski oraz Scipione Piatzeli.  Niestety nie powstrzymała kolejnych rozbiorów Polski.

Oryginał rękopiśmienny Konstytucji 3 maja początkowo był przechowywany w Wilanowie w zbiorach Archiwum Publicznego Potockich zgromadzonych przez Stanisława Kostkę Potockiego, uczestnika obrad Sejmu Czteroletniego. W latach 70. XIX wieku na mocy umów rodzinnych archiwum zostało przekazane do podkrakowskich Krzeszowic, a po 1945 roku powróciło do Warszawy i znalazło się w Archiwum Głównym Akt Dawnych.

Więcej zdjęć w galerii...